GEMERT – Je zou verwachten dat iemand die al in 1962 naar Gemert is verhuisd na al die jaren nauwelijks Fries meer is. Zo niet in Brabant. Daar wordt Louis Huisman (72) nog altijd ‘die Fries’ genoemd.
‘Eens een Fries, altijd een Fries,’ lacht Huisman,
die groot is geworden in de schurenbouw. Door het hele land staan er loodsen van het bedrijf, dat er jaarlijks zo’n driehonderd- tot driehonderdvijftig bouwt.
‘De laatste jaren is het een compleet gekkenhuis,’ aldus Huisman.
De naam Huisman was in het Zuiden al gauw gevestigd. Niet alleen door de zakelijke activiteiten, maar nog meer omdat Huisman een oomzegger van Jopie Huisman is. Zijn vader Louis (hij heette Lieuwe maar hij liet zich omdopen tot Louis om snel in te burgeren in het Brabantse land) was een broer van de grote volksschilder. Hun verhouding leek op die tussen Vincent en Theo van Gogh. Jopie de verstrooide, creatieve ziel die nogal eens krap bij kas zat, en de stabiele ondernemer Louis die de mecenas van Jopie was en hem altijd de helpende hand bood. Louis sr. dreef in Franeker een bloeiende handel in oud ijzer. Hij had een groot hart. In 1960 dacht hij flink te cashen met bouwsteigers uit Duitsland maar de partij werd afgekeurd. Het geplande feest liet hij desalniettemin doorgaan, want: ‘Ik sterf liever als een leeuw, dan dat ik leef als een hond’.
In 1961 verkocht hij zijn onderneming om als uitbater van hotel De Bleek verder te gaan. Na een jaar had hij er genoeg van. Louis sr. begon een onderneming in Gemert want in het noorden had hij een concurrentiebeding.
De eerste reis naar Brabant staat Louis jr. nog helder voor de geest: ‘Ik zat op de driejarige mulo bij de nonnen in Harlingen en deed examen in dertien vakken. Dat werd afgenomen in de Harmonie in Leeuwarden en duurde drie dagen. Ik zie mijn vader op de laatste dag nog in zijn Ford toeteren. Of het gesodemieter al afgelopen was. Ik was niet eens bij de diploma-uitreiking. Dat moesten ze maar nasturen.’
De echte verhuizing volgde een half jaar later, in de strenge winter van ’62-‘63. Doordat de kruiende ijsschotsen op de Afsluitdijk lagen kon de volgestouwde bus niet verder. Ze strandden bij Kornwerderzand en daar bleven ze twee dagen overnachten.
Andere wereld
Gemert was een heel andere wereld dan Franeker, waar Louis in zijn jeugd naar hartelust kon zwemmen, kaatsen en judoën.
Huisman: ‘Ik dacht, wat moet ik hier? Tot ik het dorp in ging. Bleken er wel zestig kroegen te zijn. En door de aantrekkelijke dames raakte ik snel ingeburgerd. Die ouwe voelde zich ook al gauw op z’n gemak. Zat ‘ie lekker te kaarten met de dorpelingen.’
Moeder Resi werd er echter doodongelukkig en het huwelijk liep stuk. Een grote tegenslag voor hun kinderen Epco, Louis jr., Joop en Hillie. De drie jongens gingen bij vader in de zaak werken. Van hen is alleen Louis nog (zijdelings) actief. Zijn zonen Richard (36) en Jorrit (31) zijn op hun beurt in de voetsporen van hun vader getreden en hebben het bedrijf in 2015 overgenomen. De middelste, Laurens (35), is advocaat. Hij is stille vennoot.
Oude stiel
Aanvankelijk pakte vader Louis zijn oude stiel weer op en ging hij op een stuk weiland met een houten keet met de handel in bruikbaar ijzer en metaal op de oude voet verder. Een van de eerste grote projecten na de komst naar Gemert was de sloop van een oud veemgebouw in Amsterdam. Slopen hadden ze nog nooit gedaan en de jonge Louis werkte zich uit de naad. Om zich heen had hij dagloners en halve alcoholisten van een laag allooi. Vader Louis kon iedereen gebruiken. Door tamtam te maken, iets wat hij met zijn gevoel voor pr goed kon, kwam het volk als bijen op de honing af.
Huisman: ‘Van het gebouw kwamen enorme partijen hout. En niet het minste, Oregon Pine. Treinen vol. Dat had die ouwe goed gezien. Na de ontmanteling van het hout haalden we met snijbranders het staal eruit. Het goudschip voer binnen. Het geld dat vader met De Bleek had verloren verdiende hij met dit project dik terug.’
Schuren bouwen
De toekomst van Louis junior lag echter niet in de sloop.
‘Na dit project dacht ik: dit is eens maar nooit weer. Zo zwaar was het.’
Ondertussen werd in Gemert goede zaken gedaan. Het bedrijf leverde bouwmaterialen aan met name boeren, die in veel gevallen nog met paard en wagen het terrein op kwamen. Ze bouwden van de materialen zolders en veldschuren.
Louis junior voelde zich aangetrokken tot de bouw en bezocht de avondvakschool. Hij raakte thuis in deze wereld.
‘Al gauw beseften wij dat we die schuren natuurlijk ook zelf konden bouwen. Niet op locatie, maar in ons eigen bedrijf. Wij waren de eerste in Nederland in prefab systeembouw. Op één dag trokken we de elementen omhoog en hadden we de constructie staan. Dat trok aandacht. Mensen die ’s avonds van hun werk op weg naar huis waren en voorbij kwamen, dachten verbaasd: hè?, hier stond vanmorgen toch nog niks?’
Toen een houthandelaar met de mededeling kwam dat hij niet meer mocht leveren, kreeg de familie in de gaten hoezeer ze de aannemers tegen zich in het harnas hadden gejaagd. Die aannemers waren gewend het werk onderling te verdelen. Aan concurrentie hadden ze een hekel. En nu doorbrak Huisman, een Fries nota bene, het kartel!
Huisman: ‘Dat was een cultuurschok voor ze. Vader wist al dat als we alleen in Gemert ons geld moesten verdienen, het armoe troef was. Dus wij naar Zweden waar die handelaar zijn hout vandaan haalde. Dan halen we het zelf, was onze reactie. Een pak poen mee en hout terug. Door meteen af te rekenen doe je de beste handel.’
Het bedrijf begon te groeien en Anne Hoekstra, de topbiljarter van weleer en de enige Fries die mee naar Brabant was gegaan, was al lang niet meer de enige medewerker. Er werd geadverteerd in het blad Boerderij en het hele land werd het werkgebied. De zaterdag was een werkdag geworden en er werd in ploegendiensten gedraaid. De montageteams maakten overuren.
Standaardisering
De markt is enorm aangetrokken. Niet alleen de zakelijke markt, maar ook de particuliere. Garages tot 150 vierkante meter mogen vergunningsvrij worden gebouwd. Door de vergaande standaardisering, het overzichtelijk aanbod (op de site wordt men alles gewaar), de vaste prijzen, de kwalitatief hoogwaardige en geïsoleerde dakplaten en wandpanelen, is Huisman een belangrijke speler geworden. Panelen worden met een zuignap getakeld en door een verdekt schroefsysteem is de afwerking vlekkeloos. Funderen gaat efficiënt door poeren op locatie te storten. Ook waar hoge eisen worden gesteld kan Huisman de oplossing bieden, zoals in Aken waar de trainingshal van het gerenommeerde CHIO door Huisman is neergezet. De komende jaren wordt de vervangingsmarkt als gevolg van de asbestsanering belangrijk. Vandaar dat Huisman investeert in de toekomst, waarbij het de vraag is of het bedrijf op de huidige locatie blijft zitten of uitkijkt naar een nieuwe plek. Uitbreiding is gewenst, maar zoals overal is het aantrekken van bouwers, lassers en monteurs een drama.
Kleven er voordelen aan het Fries zijn?
Huisman: ‘Zeker. Brabanders zijn losjes in het maken van afspraken. Wij Friezen doen wat wij beloven. Dat geeft ons een sterke marktpositie. Brabanders zijn gastvrij en we hebben hier veel vrienden, maar toch ben je nog steeds geen echte. Het is hier van ons kent onsen dat gaat ver terug.’
Met warme gevoelens denkt Huisman terug aan zijn jeugd en aan zijn oom: ‘Hij was een prachtfiguur. Jopie heeft een poosje bij ons in huis gewoond. Hij sliep in de slaapkamer van Epco en mij. Deden we wie de hardste scheten kon laten. Op sociaal-cultureel gebied heb ik veel van hem geleerd. Jopie was een muziekman. Stond ‘ie te dansen op de negrospirituals van het Golden Gate Quartet. Daar hadden wij nog nooit van gehoord. Louis Armstrong en Benny Goodman behoorden ook tot zijn favorieten. Ik kreeg vroeger de indruk dat schilderen voor hem bijzaak was. We hadden het meer over paling roken, tegeltjes bikken en zijn verzameling gewichtjes. Mooie tijden waren dat.’
