Eerst Dokkum zien en dan sterven, alsof het Napels is. Zal het ooit zover komen dat mensen dit voornemen op hun Bucketlijst zetten? Eerlijk gezegd zou Dokkum Napels weleens kunnen overtreffen want waar de Italiaanse havenstad een teloorgang doormaakt, daar maakt de admiraliteitsstad Dokkum een bloeiperiode mee.
Hoe dan ook, wie Dokkum bezoekt kan eigenlijk niet om 7 hot spots heen. Vandaar dat ze op een rijtje zijn gezet. Deze plekken MOET je hebben gezien!
1 – De Bonifatiuskapel.
Om de historie van Dokkum te leren kennen begin je het best met Bonifatius, de in Engeland geboren en vanuit het Duitse Fulda gereisde aartsbisschop die Friesland wilde bekeren en zijn missie onderweg naar Dokkum in 754 met 52 metgezellen moest bekopen met de dood. Door deze gebeurtenis is Dokkum een bedevaartsoord en staan veel kenmerken in het teken van de heilige Bonifatius. Aan de Bronlaan staat de prachtige Bonifatiuskapel (gebouwd in 1934) met een standbeeld van Bonifatius in het processiepark. Er staat ook een beeld van de zaligverklaarde Friese karmelietenpater Titus Brandsma die in Dachau omkwam. De halfopen kapel leent zich bij uitstek voor opvoeringen en concerten.
2 – Het stadhuis
Dit gebouw aan de Zijl staat symbool voor de stadsrechten die Dokkum in 1298 verkreeg. De rechten leidden tot welvaart. De stad werd het centrum van wetgeving en rechtspraak, er werd een Admiraliteit gesticht, tol mocht worden geheven, er kwam marktrecht en er werden verdedigingswerken opgeworpen.
3 – Molens op bolwerken
Onderdeel van de verdedigingswerken zijn de stadswallen, ofwel de bolwerken.
Met de brede grachten eromheen en vier toegangspoorten was Dokkum goed beschermd tegen vijandigheden. De structuur van de vestingstad is nog goed zichtbaar. Weinig steden zijn zo authentiek als Dokkum. De bolwerken zijn intact gebleven. Simpelweg omdat het te duur was om ze af te graven. Daardoor kun je nu 2,5 km rond de oude stad lopen, hoog boven het water. Er staan nog twee achtkante stellingmolens op de bolwerken: De Hoop (korenmolen) en Zeldenrust (koren- en pelmolen), wat Dokkum uniek maakt.
4 – Museum Dokkum
Dit museum is gehuisvest in de oude Friese Admiraliteit die hier in 1597 werd gevestigd en tot 1645 bleef bestaan. Het is een van de tien admiraliteiten in ons land ( de andere zijn Amsterdam, Rotterdam, Harlingen, Veere, Vlissingen, Middelburg, Delft, Hoorn en Enkhuizen). De taak van de admiraliteit was om niet alleen de stad maar ook het land met zeeschepen te verdedigen. Dokkum ging met de admiraliteit een nieuwe bloeiperiode tegemoet.
5 – Bonifatius Stadsbrouwerij
In de hoogtijdagen van Dokkum waren er maar liefst 19 bierbrouwerijen. Eén nog bestaande is Bonifatius Stadsbrouwerij aan de Diepswal, waar in 2020 een symbolische replica van een putstoel werd geplaatst ter ere van de rijke biergeschiedenis. Met een putstoel werden de biervaten uit de schepen gehesen en liep men het bier via goten rijk vloeien naar de lokalen. 150 jaar geleden werd de laatste brouwerij gesloten, maar de historie herleeft met twee bedrijven die weer leven in de brouwerij hebben gebracht. Behalve Bonifatius is dat Brouwerij Dockum in een schitterend nieuwe huisvesting.
6 – Elfstedentocht
Dokkum ligt hoog in het Noorden. ‘Bij Dokkum om’ luidt een Fries gezegd, om aan te geven dat je een heel eind moeten varen, fietsen, rijden of… schaatsen. Dokkum is dan ook het keerpunt van de Elfstedentocht die in 1909 voor het eerst werd verreden. De schaatsers komen uit Bartlehiem, halen een stempel in Dokkum en gaan dan over de Dokkumer Ee terug om bij het bruggetje in Bartlehiem richting finish in Leeuwarden te gaan. Bij het keerpunt is een grote houten schaats als bank geplaatst, maar herkenbaarder is de ronde stalen Bontebrug (met de gaten) over het Kleindiep: de poort van de ‘Hel van het Noorden’ zoals staat geschreven in de Elfstedenannalen.
7 – De IJsfontein
In het kader van Culturele Hoofdstad in 2018 kregen alle 11 Friese steden een fontein. Die in Dokkum is heel bijzonder. Hij staat als kunstwerk op de Markt op het hoogste punt van de stad waar ook de oude abdij stond (nu een hotel-restaurant). Door een spel van zonne-energie, vrieskou en buitentemperatuur biedt de dampende IJsfontein geen dag dezelfde aanblik. Uniek in de wereld. Met deze laatste hot spot sta je met beide benen zowel in het verre verleden als in het aantrekkelijke heden!
Albert van Keimpema
