DOKKUM – Menselijke resten uit de Middeleeuwen die aan het licht kwamen tijdens graafwerkzaamheden op de Dokkumer Markt zijn herbegraven op het Zuiderbolwerk. Burgemeester Johannes Kramer liet zelf een authentieke, kleine kist met een nagenoeg compleet skelet in een pas aangelegd knekelkeldergraf zakken. Steenhouwerij Hutting in Leeuwarden heeft speciaal een klassieke zerk gemaakt met daarop een gedicht van Dirk Rafaëlszoon Camphuysen die op dezelfde begraafplaats is begraven. De delen van de op de Markt gevonden grafzerken zijn gebruikt als mozaïek op de dekplaat.
Het skelet is door deskundigen onderzocht. Het blijkt te gaan om een vrouw van 56-61 jaar. Ze was ongeveer 1,61 groot en had veel lichamelijke gebreken. De gebreken waren deels te wijten aan de slechte hygiënische omstandigheden en gebrekkige voeding in die tijd. Toen er tegen het einde van de achttiende eeuw meer inzicht kwam in het belang van hygiëne als het ging om begraven, werd uiteindelijk niet meer begraven in de kerk maar op begraafplaatsen rond de kerk of ergens anders. In 1830 werd de begraafplaats aan De Markt geslecht en van bestrating voorzien. Er werd gezocht naar een begraafplaats buiten de stad. Die werd gevonden op het Zuiderbolwerk. In 1833 werd de begraafplaats op het Zuiderbolwerk opgehoogd met grond die van de wallen van de Aalsumerpoort en de Grote Dwinger kwam. Zowel links als recht van het middenpad werden ruim 500 graven uitgetekend. Ook zijn toen 160 bomen geplant op de bolwerken en rond de dwingers. In 1981 werd de begraafplaats gerenoveerd en werden oude en kapotte grafzerken verwijderd. De grafzerken die nu nog aanwezig zijn staan meestal niet meer boven de plaatsen waar de personen die erop vermeld staan begraven liggen. Ook op het rechter gedeelte waren vroeger – nog veel meer – graven van vooral armere Dokkumers met houten kruisen. Deze graven zijn verdwenen. Mochten er in de toekomst meer botresten worden aangetroffen tijdens graafwerkzaamheden rond de Markt of elders in de stad, dan zullen deze in een van de twee grafkelders op de begraafplaats op het Zuiderbolwerk worden gelegd.
De Markt is aangewezen als beschermd archeologisch rijksmonument omdat onder de huidige Markt nog resten liggen van een klooster met abdijkerk en toren. Ook is de grond eeuwenlang gebruikt als begraafplaats.
In Dokkum laten ze het rijke verleden niet rusten. Het is het fundament voor een glorievolle toekomst, liet ‘uitvaartverzorger’ Kramer weten.
Albert van Keimpema
