FRANEKER – Wat was de PC 2021 een geweldig gezellige reünie. Met excuses aan de horecaondernemers die lijdzaam toekeken omdat ze hun deuren gesloten moesten houden, door de coronabeperkingen (het stadshart van Franeker was geïsoleerd) werd het wel een prachtig sociaal evenement in een bubbel waar je de ruimte had om met elkaar te verkeren. Geen basdreunen die een gesprek onmogelijk maakten, geen gedweil, geen gedrang, geen moeite met bier bestellen, je raakte elkaar niet kwijt, je zag de mensen, je maakte gemakkelijk contact.
Voor de iets oudere bezoeker was het een verademing maar het is natuurlijk te hopen dat de PC volgend jaar weer helemaal los kan. Laten we echter trots zijn dat nergens in ons land zo’n groot festijn coronaproof en ordelijk kan verlopen. Fryslân op zijn best!
De 168-ste editie (de eerste werd in 1853 gehouden, de PC is ouder dan Wimbledon en het oudste sportevenement van ons land) werd gewonnen door Gert-Anne van der Bos (Mantgum), Taeke Triemstra(Sint Jacobiparochie) en Erwin Zijlstra (Easterlittens). Van dit partuur werd laatstgenoemde koning. Zijn dorp, liggend op de grens van klei en veen, was in euforie.
Statements
Spektakel was er ’s morgens vroeg al in de Koornbeurs waar voorzitter Ids Hellinga de PC opende. De voormalige directeur van het Koninklijk Friesch Paarden Stamboek maakte in zijn toespraak een paar duidelijke statements. Hij zei het zat te zijn dat de politiek de neus optrekt voor de landbouw: ‘Je schijnt je te moeten schamen dat je de tweede landbouwexporteur van de wereld bent, van eten. Laat het niet een voorteken zijn van Friesland aan de bedelstaf, terwijl het een dilemma wordt hoe wij in 2050 die tien miljard mensen die er dan zijn moet voeden. Deze uitdaging past bij de Friese boeren. Want wie anders dan onze provincie is in staat al dat eten te produceren? Nederland moet onze boeren juist omarmen. Laat hen de slag om de ruimte winnen. Dat is de beste garantie voor het behoud van ons landschap.’
Ids stoort zich aan de arrogantie van de Randstad, aan de zelfgenoegzame westerling die geen kaas heeft gegeten van natuur, landschap en de agrarische sector. Hij ziet ze met lede ogen onze provincie overspoelen: ‘Yn sté fan lânbou bedriuwe bout men leaver húzen foar minsken út it Westen dy’t as seekobben yn Fryslân del strike, hjir skite en wer ferdwine.’
Zijn woorden, in bloed- en bodemretoriek gedrenkt, galmden lang na. Maar Ids maakt zich zorgen. Hij wil niet dat Fryslân verschraalt en ondersneeuwt in de Nederlandse ambities op een continent (Europa) dat koste wat kost een grootmacht wil worden, als een land wil worden gezien en waarvan de ongekozen, niet democratische leiders alleen oog hebben voor het wereldtoneel. Zie zijn gloedvol betoog als een waarschuwing. En hij heeft het volste recht om zijn mening te ventileren. Het politiek correcte, dwangmatige groepsdenken mag de eigengereide Friezen niet monddood maken.
2021 is al niet het vrolijkste jaar voor de geagiteerde PC-voorzitter. Hij is na 18 jaar gestopt als directeur van het paardenstamboek, dat bij zijn aantreden in 2003 zowat failliet was. Hellinga haalde het stamboek uit de financiële problemen, hij hielp inteelt de wereld uit en hij gaf de stoot tot een digitalisering die hoognodig was. Desondanks bleef het stamboek bestuurlijk de slangenkuil die het altijd al was. Voor Hellinga was het genoeg.
100-jarige
Op de genodigdentribune zat een 100-jarige: Sieb Frankena uit Leeuwarden. Hij beleefde zijn 87ste PC!
‘In 1932 kwam ik hier voor de eerste keer. Als elfjarige op de fiets uit Leeuwarden. Zie maar hoe je er komt, zei Mem.’ De editie van 1932 werd bijzonder. Klaas Kuiken uit Sint Jacobiparochie miste door een busongeluk de eerste omloop. Sjouke Helfrich viel voor hem in en loodste het partuur naar de volgende ronde. Laat Kuiken en zijn maten Sape de Haan en Jan van der Lei uit Berlikum de PC nou ook nog winnen!
‘De premie schonk koning Kuiken aan invaller Helfrich,’ aldus Frankena.
Nieuw element was ditmaal de presentie van PC Selskip. Dat is een nieuwe club die het jeugdkaatsen een boost wil geven. De PC ziet zijn taak namelijk breder dan alleen het organiseren van het jaarlijks hoogtepunt. PC Selskip is in 2019 in het leven geroepen. Leden betalen 250 euro.
Oud-topkaatser Dirk-Jan van der Woud (manager bij ExxonMobil) is de animator: ‘Wij willen mensen bij elkaar brengen, ideeën aandragen, aanjagen, stimuleren. Willen we als kaatssport overleven dan moeten we het jeugdkaatsen vitaal maken. Er is in 2018 al een jeugdcompetitie gestart. Verder willen we dat het schoolkaatsen van de grond komt. Dat zijn de kweekvijvers.’
Als ecocoach ‘drilled by’ Tjalling van den Berg is het genereren van energie hem niet vreemd.
De leden krijgen een speld, twee zitplaatsen voor de PC en ze worden onthaald op een Selsskipsjûn in de winter. Het Friese kaatsen, bedreigd door het steeds populairder wordende meer internationale muurkaatsen, is (nog) niet dood. Zolang je maar initiatieven neemt.
Een affront op deze PC was de Friese regenboogvlag die net als de Nederlandse driekleur naar traditie aan een van de twee PC-torens hing. Wat heeft kaatsen met dat transseksuele circus van doen? Je bezoedelt je eigen vlag, je eigen identiteit, je eigen sportgeschiedenis, je eigen cultuurhistorie. Een regenboogvlag prima, maar hang die maar aan een stok elders in de stad. Op zo’n dag als de PC maak je geen politieke statements. Punt uit. Echte vrije Friezen knielen niet, want iedereen hoort er hier gewoon bij. In onze provincie worden geen mensen uitgesloten. We hoeven niet achter de Randstad of Den Haag aan te lopen en ook niet hun problemen op te lossen.
Albert van Keimpema
