In een van mijn laatste vergaderingen van VNO-NCW-MKB Fryslân hebben wij een goede discussie gevoerd over de wenselijkheid van woningbouw in ûs Provinsje. Niet alle bestuursleden zijn onvoorwaardelijk voor de bouw van grote aantallen huizen in onze regio, maar er blijken wel grote zorgen over de vergrijzing en het beschikbare arbeidspotentieel voor onze bedrijven en instellingen.
Met wat feiten op tafel wordt dit onderwerp snel en beter inzichtelijk. Als je bijvoorbeeld naar de demografische kaart van Fryslân kijkt, dan zegt het Fries Sociaal Planbureau dat we door vergrijzing, tot 2050 ongeveer 22% inleveren op het aantal werkenden. We gaan aldus van 300.000 werkenden richting 240.000 mensen met een baan. Ondertussen groeit het aantal banen ook nog eens met 1 tot 3 procent per jaar. Een mismatch. Grote reden tot zorg, en tot een plan van aanpak dus.
Een ander fenomeen wat indringend aan woningbouw is gerelateerd, is het aantal huishoudens en de zogenaamde gezinsverdunning. Eén-derde van alle gezinnen in Nederland bestaat uit 1 persoon, en het gemiddelde aantal bewoners per woning is met 2,1 meer dan de helft lager dan in 1950. Geen wonder dus dat al vele decennia de Vinex-wijken als paddenstoelen uit de grond rijzen.
Wat ondertussen opvalt in Fryslân, is dat in de dorpen en kleinere kernen nauwelijks wordt gebouwd. In menig dorp is het aantal inwoners vandaag 20 tot 30 procent lager dan 50 jaar geleden. Met alle gevolgen voor de leefbaarheid en de voorzieningen. Hoeveel basisscholen zijn er in uw omgeving gesloten? Ook hier grote reden tot zorg, en een broodnodig plan van aanpak.
Beter laat dan nooit komen de Noordelijke overheden, op aangeven van VNO-NCW-MKB en onze leden-bouwbedrijven, nu met het Deltaplan voor (wonen in) het Noorden, als offensief antwoord. Het spreiden van wonen en werken beperkt zich in de hoofden van Randstedelijke bestuurders nog steeds tot de Randstad, terwijl in onze regio dringend behoefte is aan jonge gezinnen in de dorpen, en talentvolle toetreders op de arbeidsmarkt. Het gevaar van het Deltaplan is dat diezelfde overheden nu gaan wachten op een antwoord uit Den Haag, terwijl we vandaag kunnen beginnen met het sneller afgeven van vergunningen en met plannen maken en uitvoeren in de dorpen.
“Net te benauwd” is mijn oproep aan Gemeenten en Provinsje! Wacht niet tot het hier (met alle respect) een grijze bende is maar ga voor leefbaarheid. Maak arrangementen voor jonge gezinnen die hier komen voor betekenisvolle banen met een mooie woning op de koop toe. Zorg voor leefbaarheid in de dorpen, en behoud van voorzieningen zoals scholen, de zorg en het winkelaanbod. Verleid onze geweldige bouwbedrijven om hun huizen hier te bouwen in plaats van elders, en zorg dat onze Brede Welvaart groen wordt, in plaats van 50 kleuren Grijs.
